Talâkda Şartların Teaddüd Ve Tekerrürü :


190 - : Talâk, iki şarta bir atıf edatiîe talik olundukda bakılır : Eğer ikinci şart, nikâh halinde tahakkuk ederse talâk vaki olur. Ve-levki birinci şart, mülki nikâhda vaki olmasın. Amma ikinci şart, nikâ­hın devamı halinde tahakkuk etmezse talâk vaki olmaz. Velev ki birinci şart, mülki nikâhda, yani nikâhın devamı halinde vaki olsun. Çünkü yeminde hanis olmak haletinde mülki nikâhın, yani zevciyetin kıyamı şart dır.

Meselâ : Bir kimse, zevcesine hitaben «Kardeşinin hanesine gider­sen ve amcamn hanesine gidersen benden boş ol» diye yemin etdikden sonra zevcesi nikâh veya iddet halinde bu iki haneye gitse talâk vaki ola­cağı gibi derhal tatlik olumıb da iddetden sonra kardeşinin hanesine ve tecdidi nikâhdan sonra da amcasının hanesine gitse yine talâk vaki olur.

Fakat bu hanelerden yalnız birisine gitse, yahut evvelâ kardeşinin hanesine gidip de badehu boşanarak iddet nihayet buldukdan sonra am­casının dahi hanesine gitse talâk vaki olmaz, «Kardeşinin ve amcalarının hanelerine gider isen» denildiği takdirde de hüküm, böyledir. Çünkü bu hususda edatı şartın tekerrürü ve ademi tekerrürü müsavidir. Şu kadar var ki, o kimse bu iki şarttan birile talâkın vukuuna niyyet ederse niy-yeü sahih olub her iki şartın tahakkukuna lüzum kalmaz. Roddül'muh-tar.

191 - : Talâkın ta'İİk edildiği şart, atifsiz olarak tekerrür eder ve ikinci şart, âdete nazaran evvelki şarta müteretüb bulunmaz ve ceza şart-dan evvel veya sonra zikr olunursa talâkın vukuu için evvelâ son şartın tahakkuku icab eder. Amma bu şerait mevcut olmadığı takdirde her şart, kendi mevziinde bulunur. Yani: zikr olunduğu tertib üzere tahak­kuku icab edip son şart, mukadem itibar olunmaz.

Meselâ: Bir kimse "yemek yersem, elbisemi giyinirsem zevcem boş olsun" diye yemin etse "Elbisemi giyinip yemek yersem" demiş sayılır. Binaenaleyh evvelâ elbisesini giyinip de badehu yemek yemedikçe talâk

vaki olmaz.

Nitekim "Tezevvüc edeceğim herhangi kadın fülân ile konuşur­sam benden boş olsun" diye yapılan bir yemin de "Fülân ile konuşur­sam tezevvüc edeceğim herhangi kadın boş olsun" takdirindedir.

192 - : Ceza, iki şart arasında zikr olunursa her iki şartın mülki

nikâhda, vu.kuu icab eder.

Meselâ: Bir kimse zevcesine "Şu haneye girersenboş ol kardeşinle konuşur isen" dedikden sonra zevcesi, nikâh veya iddet halinde o hane­ye girer ve kardeşile konuşur ise talâk vaki olur. Amma müneccezen^ şarta talik edilmeyib derhal tatlik edilib de iddet nihayet bulduktan sonra o haneye girib kardeşile konuşmasile talâk vaki olmıyacağı gibi daha nikâh mevcud iken haneye girib de badehu tatlik olunarak iddeti nihabet buldukdan sonra kardeşile konuşduğu takdirde bu talâk tahak­kuk etmez. Hindiyye, Dürri Muhtar,Bedayî. [10]