Hürmeti Müsaherenîn Hikmeti Teşbiyyesi
Hürmeti Müsaherenîn Hikmeti Teşbiyyesi
313 - : Aralarında sıhriyyet bulunan muayyen kimseler arasında mahremiyetin ve hürmeti nikâhın sübutüT nası kur'an ile, hadisi şerif ile, icmaı ümmetle sabittir. Bundaki hikmet ise şu veçhile hülâsa edilebilir ;
(1) : Evlâdın ebeveynine karşı son derece ihtiramkâr olması icab eder. Bunların zevç ve zevcelerile evlenmek ise bu ihtirama münafidir, bunların aralarında adavet ve nefret husulüne, kat'ı rahime müeddî olur. Böyle bir hal ise asla tecviz edilemez.
(2) : Ebeveynin de çocukları hakkında pek şefik, nevazişkâr bulunması lâzımdır. Kızının vefatına veya boşanmasına mebnîkocasile evlenen bir valide, oğlunun vefatına veya boşanmasına binaen zevcesile evlenmek isteyen bir peder, bu şefkate, bu nevazişe münafi harekette buunmuş, rikkati insaniyeye muhalif hareket etmiş olur. Binaenaleyh böyle bir evlenme de şer'an tecviz edilemez.
Bedayı'de beyan olduğu üzere bir erkek bazan bir infiale tebaiyyet îe zevcesini boşar, sonra peşiman olarak tecdidi nikâh etmek ister, halbuki kendi babasile rnutallâkasmın evlenmiş olduklarını görecek olursa bittabi pek muğber olur, babası hakkındaki muhabbet ve ihtiram duygulan bir adavet ve hakarete tebeddül eder. Ve bu suretle kat'ı rahime sebebiyet verilmiş olur.
Binaenaleyh evlât ve ahfadın zevcelerile izdivaç, hikmeti içtimai yeye muhalif olduğundan şer'an haram bulunmuştur. Lâkin üvey oğul-, ların ve mütebennaların refikalariîe İzdivaç, haram değildir. Çünkü bunlar, ne neseben ne de rezâan oğul bulunmamaktadırlar.
(3) : Kadınlar, tabiatleri muktezasınca pek hassastırlar, pek çabuk infial ve ıztıraba kapılırlar. Bir kadın, kendi vâlidesile veya eedde-süe kendisini boşarhış olan zevci arasında bir izdivaç âşiyanesinin kurulduğuna muttali olacak olursa pek ziyade müteessir olur, pek derin adavet ve 'münaferet duygularile heyecana başlar, ve bu suretle aralarında kat'ı rahim husule gelir. Binaenaleyh böyle kat'ı rahime müeddî olacak bir. izdivacın memnuiyeti, şer'i şerifin hikmeti âliyesi icablarındandır.
(4) : Bedayîde denildiği veçhile kızların nikâhı, herhalde validelerinin hürmetini mucib olduğu halde validelerin nikahlan, tekarrüb veya devaîi tekarrüb bulunmadıkça kızların hürmetini müstelzim olmaz. Çünkü tekarrüb ve şehvetle lems gibi bir dafi tekarrüb bulunmadıkça kızların nikâhlanndaki ibahe, kat'ı rahime sebebiyet vermez.
Âdeten malûmdur ki, valideler birçok hukuk ve huzuzat hususunda kızlarını kendi nefislerine takdim ve tercih ederler. Halbuki kızlar böyle değildirler.
Binaenaleyh bir kadın, mukarenetten mukaddem müfarekat ettiği zevcile kendi kızının izdivacına vâkıf olunca o kadar müteessir olmaz. Fakat mukarenet vukubulmuş olunca zevcinden hazzını istifa etmiş ve bu suretle zevci hakkında meveddet ve merbutiyeti teekküd eylemiş olacağından badehu zevcile kendi kızının izdivaç akdetmelerini çekemez, bu hal gayz ve münafereti mucib olarak kat'ı rahime müeddî olur. Kat'ı rahim ise haram olduğundan ona müfzî olan bir nikâh da haram bulunmuş olur.
(5) : Müsaheretle vücude gelen mahremiyete gelince Bu da bu husustaki hikmeti içtimaiye icabatmdandir. Şöyle ki : izdivacdan sonra zevcenin yanına kocasının babasile oğulları, zevcin yanına da zevcenin vâlidesile kızları giremiyecek olsalar kadıncağız hanesinde mahbus Kalır, hu suretle zevç ile zevcenin birçok maslahatları muattal olur. Ve eğer bunların duhullerine müsaade olunup da mahremiyetlerinin sü-butuna hükmedilmiyecek olsa bu da mahzurdan salim olamaz. ,Çünkü bazan olabilir ki, bunların nazarları birbirine teallûk ederek aralarında zuhura gelecek bir rağbet ve meyelân, izdivaçlarına saik olur. Halbuki köyle bir izdivaç, aile arasında pek şiddetli bir münaferet doğurur, zira karib olanlardan sudur edecek eza ve cefa pek şedit, pek müessirdir.
Binaenaleyh bu münaferet, bir talâk ve firaka müncer olur. Amma bunların aralarında bir mahremiyet husule gelince tama'ları kesilir, şehvet duyguları kırılır, bu suretle de melhuz olan zarar, mündefi olup zevç ile zevcenin nikâhları, mezkûr mefsedetten »alîm olarak kalır.
Velhâsıl: meşru nikâhlardan husule gelen miisaheret, zevceyn hakkında bir nimettir. Bu sayede karabet ve mahremiyet dairesi tevesati. eder, birçok kimseler arasında kuvvetli bir merbutiyet ve tesanüd vücude gelir. İçtimaî varlığın inkişafına hizmet edilmiş olur. [37]
313 - : Aralarında sıhriyyet bulunan muayyen kimseler arasında mahremiyetin ve hürmeti nikâhın sübutüT nası kur'an ile, hadisi şerif ile, icmaı ümmetle sabittir. Bundaki hikmet ise şu veçhile hülâsa edilebilir ;
(1) : Evlâdın ebeveynine karşı son derece ihtiramkâr olması icab eder. Bunların zevç ve zevcelerile evlenmek ise bu ihtirama münafidir, bunların aralarında adavet ve nefret husulüne, kat'ı rahime müeddî olur. Böyle bir hal ise asla tecviz edilemez.
(2) : Ebeveynin de çocukları hakkında pek şefik, nevazişkâr bulunması lâzımdır. Kızının vefatına veya boşanmasına mebnîkocasile evlenen bir valide, oğlunun vefatına veya boşanmasına binaen zevcesile evlenmek isteyen bir peder, bu şefkate, bu nevazişe münafi harekette buunmuş, rikkati insaniyeye muhalif hareket etmiş olur. Binaenaleyh böyle bir evlenme de şer'an tecviz edilemez.
Bedayı'de beyan olduğu üzere bir erkek bazan bir infiale tebaiyyet îe zevcesini boşar, sonra peşiman olarak tecdidi nikâh etmek ister, halbuki kendi babasile rnutallâkasmın evlenmiş olduklarını görecek olursa bittabi pek muğber olur, babası hakkındaki muhabbet ve ihtiram duygulan bir adavet ve hakarete tebeddül eder. Ve bu suretle kat'ı rahime sebebiyet verilmiş olur.
Binaenaleyh evlât ve ahfadın zevcelerile izdivaç, hikmeti içtimai yeye muhalif olduğundan şer'an haram bulunmuştur. Lâkin üvey oğul-, ların ve mütebennaların refikalariîe İzdivaç, haram değildir. Çünkü bunlar, ne neseben ne de rezâan oğul bulunmamaktadırlar.
(3) : Kadınlar, tabiatleri muktezasınca pek hassastırlar, pek çabuk infial ve ıztıraba kapılırlar. Bir kadın, kendi vâlidesile veya eedde-süe kendisini boşarhış olan zevci arasında bir izdivaç âşiyanesinin kurulduğuna muttali olacak olursa pek ziyade müteessir olur, pek derin adavet ve 'münaferet duygularile heyecana başlar, ve bu suretle aralarında kat'ı rahim husule gelir. Binaenaleyh böyle kat'ı rahime müeddî olacak bir. izdivacın memnuiyeti, şer'i şerifin hikmeti âliyesi icablarındandır.
(4) : Bedayîde denildiği veçhile kızların nikâhı, herhalde validelerinin hürmetini mucib olduğu halde validelerin nikahlan, tekarrüb veya devaîi tekarrüb bulunmadıkça kızların hürmetini müstelzim olmaz. Çünkü tekarrüb ve şehvetle lems gibi bir dafi tekarrüb bulunmadıkça kızların nikâhlanndaki ibahe, kat'ı rahime sebebiyet vermez.
Âdeten malûmdur ki, valideler birçok hukuk ve huzuzat hususunda kızlarını kendi nefislerine takdim ve tercih ederler. Halbuki kızlar böyle değildirler.
Binaenaleyh bir kadın, mukarenetten mukaddem müfarekat ettiği zevcile kendi kızının izdivacına vâkıf olunca o kadar müteessir olmaz. Fakat mukarenet vukubulmuş olunca zevcinden hazzını istifa etmiş ve bu suretle zevci hakkında meveddet ve merbutiyeti teekküd eylemiş olacağından badehu zevcile kendi kızının izdivaç akdetmelerini çekemez, bu hal gayz ve münafereti mucib olarak kat'ı rahime müeddî olur. Kat'ı rahim ise haram olduğundan ona müfzî olan bir nikâh da haram bulunmuş olur.
(5) : Müsaheretle vücude gelen mahremiyete gelince Bu da bu husustaki hikmeti içtimaiye icabatmdandir. Şöyle ki : izdivacdan sonra zevcenin yanına kocasının babasile oğulları, zevcin yanına da zevcenin vâlidesile kızları giremiyecek olsalar kadıncağız hanesinde mahbus Kalır, hu suretle zevç ile zevcenin birçok maslahatları muattal olur. Ve eğer bunların duhullerine müsaade olunup da mahremiyetlerinin sü-butuna hükmedilmiyecek olsa bu da mahzurdan salim olamaz. ,Çünkü bazan olabilir ki, bunların nazarları birbirine teallûk ederek aralarında zuhura gelecek bir rağbet ve meyelân, izdivaçlarına saik olur. Halbuki köyle bir izdivaç, aile arasında pek şiddetli bir münaferet doğurur, zira karib olanlardan sudur edecek eza ve cefa pek şedit, pek müessirdir.
Binaenaleyh bu münaferet, bir talâk ve firaka müncer olur. Amma bunların aralarında bir mahremiyet husule gelince tama'ları kesilir, şehvet duyguları kırılır, bu suretle de melhuz olan zarar, mündefi olup zevç ile zevcenin nikâhları, mezkûr mefsedetten »alîm olarak kalır.
Velhâsıl: meşru nikâhlardan husule gelen miisaheret, zevceyn hakkında bir nimettir. Bu sayede karabet ve mahremiyet dairesi tevesati. eder, birçok kimseler arasında kuvvetli bir merbutiyet ve tesanüd vücude gelir. İçtimaî varlığın inkişafına hizmet edilmiş olur. [37]
Konular
- Mecellenin Kaldırılması
- Akidlerde İtibar Maksad ve Mânâyadır; Elfaz ve Mebâniye Değildir.
- Yakın Şüphe İle Zail Olmaz.
- Bir Şeyin Bulunduğu Hal Üzere Kalması Asıldır.
- Kadîm Kıdemi Üzere Terk Olunur
- Zarar Kadîm Olmaz
- Beraati Zimmet Asıldır
- Arızî Sıfatlarda Aslolan Ademdir
- Bir Zamanda Sabit Olan Şey..
- Yeni Meydana Gelen Bir Olayın ..
- Kelâmda Aslolan Mânâ-yı Hakîkîdir
- Sarahat Karşısında Delâlete İtibar Yoktur
- Mevrid-i Nasda İçtihada Mesağ Yoktur
- Kıyasa Aykırı Olarak Sabit Olan Şey ..
- İctihadla İctihad Nakz Olunmaz
- Meşakkat Kolaylığı Celbeder
- Bir İş Daralınca Genişlemeye Yüz Tutar
- Zarar Ve Mukabele-i Bizzarar Yoktur
- Zarar İzâle Olunur
- Zaruretler Mahzurlu Şeyleri Mubah Kılar
- Zaruretler Kendi Miktarınca Takdir Olunur
- Bir Özür İçin Caiz Olan Şey ..
- Mâni' Zail Oldukta Memnît Avdet Eder
- Bir Zarar Kendi Misliyle İzale Olunmaz
- Zararı Âmmı Defi' İçin Zararı Hass İhtiyar Olunur
- Madde 21 = Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları
- İSLAM VE MODERN HUKUK KARŞILAŞTIRILMASIYLA CEZA HUKUKUNA VE KISASA KISA BİR BAKIŞ
- İSLAM'DA İNSAN HAKLARI
- OSMANLI'DA MECELLE VE FRANSIZ MEDENİ KANUNUNU TARTIŞMALARI
- DÜNYADA HUKUK EĞİTİMİ VE AVUKATLIK STAJI