Hürmeti Rezâın Hikmeti Teşriîyyesi :


302 - : Malûm olduğu üzere insanlar, sair mahlûkat arasında bü­yük bir imtiyaza mâliktirler. Hüsni takvime mazhar olan beşeriyet, maddî ve manevî bir takım kuvvetler ile mücehhezdir. Bu cihetle insan­ların şahsiyetleri de, maddî ve manevî varlıklarından cüz' olan her şey de büyük bir kıymeti haizdir. İşte insan sütü de bu cümledendir.

Binaenaleyh şeriati islâmiyyede rezâ meselesine büyük bir ehem­miyet verilmiş, rezâ ile insanlar arasında bir nevi karabet ve merbuti-yet tesis edilmiş, bu vesile ile de insanlar arasında cereyanı pek matlûp olan teavün ve tesanüt umdesi, bir yeni inkişafa nail olmuştur.

Maahaza bir çocuğun neseben validesi giİtf süt annesi de neşvü ne­masına hadimdir. Bu süt vasıtasile aralarında bir cüz'iyet vücude gelir, bir cismanî münasebet teessüs eder, zevali kabil olmayan ruhî, manevî bir alâka tahakkuk etmiş olur. Artık mürzia, çocuğun hayatına, kuva-sının tenmiyesine hizmet etmiş- olacağından her veçhile hürmete lâyık­tır, çocuğun ihtirama şayan validesidir. Bu halde mür'ziamn akribası da çocuğun akrabasıdır.

İşte bu gibi esbab ve mesaîihten dolayıdır ki, şeriati islâmiyyede rezâ' ile hürmeti müebbede vücude gelmiş, aralarında süt bulunan mu­ayyen kimseler arasında hilli nazar, hürmeti nikâh gibi bazı karabet hü­kümleri teessüs etmiştir.

303 - : Rezâın esbabı tahrimden olduğu, nassı kur'an ile, ve naz­mı kur'anın delâletile sabit olduğu gibi bu husustaki tahrim, ahadisi şe­rife ile de musarrah, müekked bulunmuştur. Bundan nâşidir ki, rezâ ile hürmetin sübutu meselesinde beyne!'müctehidîn bir ittifak mevcuttur.

Maahaza şunu da ilâve edeüm ki, bir zaruret olmadıkça öyle onun ounun çocuğuna süt vermemeli, verince de unutulmaması için bir yere kayd edivermelidir.

Hele rezâ müddetinden sonra herhangi bir çocuğu emzirmek, mu­bah değildir. Çünkü süt, insanın bir cüz'i mesabesindedir. Onunla bilâ zaruretin intifa caiz görülemez.

Süt annenin intihabı hususunda da basiret üzere hareket, lâzımdır.

Fıkıh kitaplarında ve bilhassa «NeylüTmeârib» ile «KeşşafüTkma» da deniliyor ki: Bir çocuğun müşrikeden, zimmiyyeden, fâcireden. ham-kadan, sui ahlâk sahibesinden, zenciyyeden, cüzamh, beresli kadınlar­dan, behimeden süt emmesi, bunların sütlerile beslenmesi mekruhtur.. Çünkü rezâ, tabiatleri tegyir eder, mürziadaki â'razin çocuğa tesirinden korkulur.

Velhâsıl: süt hususunda uyanıkça hareket etmeli, bunu suiistimale uğramaktan korumaya çalışmalıdır. [34]