Haksız yakalamada veya tutuklamada tazminat koşulları:

Haksız Olarak Yakalanmış Veya Tutuklanmışsanız Tazminat Hakkınız Var

Keyfi adli işlemler nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan kişilerin uğrayacakları zararları tazmin amacıyla kanun koyucu ceza kanununa hüküm koymuştur.

Koruma tedbirleri nedeniyle zarar gören kimseler bu zararlarını devletten istemeleri halinde tazminatla ilgili düzenlemeler, dayanağını Anayasanın 19. maddesi hükmünden almakta olduğu için devlet bu zararları karşılayacağını ilgili kanun maddeleriyle apaçık düzenlemiştir.

Peki hangi hallerde bu tazminat hakkı doğar ?
Kanunun 141. ve devamı maddelerinde bu konu düzenlenmiştir.Özetlemek gerekirse ;

1-Kişi hakkında bir soruşturma başlamışsa ve fakat yeterli delil elde edilemediğinden veya başka bir sebeple “kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar “verilmişse ;buna ilişkin itiraz süresinin geçmesi ile

2-Kişi hakkında beraat kararı verilmişse , “beraat kararının ise kesinleşmiş olması” şarttır.

3-Yine kişi hakkında “son soruşturmanın açılmaması kararı da”, kovuşturmaya yer olmadığı kararı niteliğinde olup, tazminat davasına konu olabilir.

Ne tür zararlarımı isteyebilirim?

Manevi tazminat isteyebileceğiniz gibi “her türlü maddi zararınızı” da isteyebilirsiniz. Örneğin tutukluluk söz konusuysa cezaevinde bulunmanız nedeniyle doğan her türlü giderinizi dava edebilirsiniz. Her türlü zarar kavramını olabildiğince “geniş “düşünebilirsiniz.Örnek vermek gerekirse yolculuk, tedavi, avukatla temsil edilmişseniz ödediğiniz avukatlık ücreti, giyim sair giderlerin tümü istenebilir. Yine kendinizin yol giderlerini isteyebileceğiniz gibi ailenizin sizi ziyarete gelirken harcamak zorunda kaldığı yol giderleri de istenebilir.Bir işletme sahibiyseniz ve tutuklu kaldığınız için zarar etmişseniz ayrıca bu zararlarınızı da isteyebilirseniz.
Ayrıca haksız yakalama-tutuklama nedeniyle kaybedilen haklar da tazminat isteminin konusu edilebilir.

Fikir vermek gerekirse ,İzmir’de bu şekilde haksız olarak tutuklanan bir öğrenci olmuştu. Bu öğrenci yıl kaybı yaşadığı için fazla ödediği harç bedelini dava edip,kazanmıştı.Benzer bir durumunuz varsa aynı haktan siz de yararlanabilirsiniz.

Bu Tazminata İlişkin Bir Zamanaşımı Var Mıdır ?

Ceza kanunlarına göre, tazminat davasının açılmasının, ilgili kişi hakkındaki kararın veya hükmün kesinleşmesiyle olanaklı hale geleceğini belirtmiştik.

Dava, yukarıda üç bent olarak saydığımız karar veya hükmün ilgilisine tebliğ edilmesinden itibaren ÜÇ AY içinde açılmalıdır.

Karar veya hükmün tebliğ edilememesi veya tebliğinin herhangi bir nedenle gerçekleştirilmemiş bulunması durumunda dava hakkı, karar veya hükmün kesinleşmesinden itibaren nihayet BİR YILLIK sürenin sona ermesiyle düşecektir. Bu tarihten sonra haklı olsanız da artık dava açamayacaksınız.

“Delil yetersizliğinden” beraat etmişsem yine de tazminat alabilir miyim?

Bu hususa ilişkin Yargıtay 1. Ceza Dairesinin Temmuz 2005 tarihli bir kararında “delil yetersizliğinden beraat etmesi sebebiyle tutuklamanın haksız sayılamayacağından bahisle davanın reddine karar verilmesi hatalıdır...” dendiği için size vereceğimiz cevap olumlu olacaktır; Evet, alırsınız.

Ve en önemlisi bu davalar harçtan muaftır. Yani dava açarken herhangi bir masraf ödemek zorunda kalmıyorsunuz. Tek yapmanız gereken bu davaya ilişkin usulü bilmek.

Av. Rıdvan Osmanoğlu