Mecelle

Mecelle

Kıyasın mahiyeti ve rükünleri :


459 -: Kıyas; lügatte takdir, müsavat, bir şeyi diğer bir şey ile ölçmek manasınadır. Buna «mukayese» de denir. Istılahı şer'îde kıyas: «iki malûm şeyden birinin mensus olan hükmünü —yâni: bu hükmün mislini--aralarındaki müttehid illetten dolayı diğerinde de büictihad iz­har» etmektedir.

Meselâ: bir hadisi şerif: «buğdayı buğday ile mislen bimislin satı­nız, fazlasına satarsanız fazlası riba olmuş olur» meâlindedir.

İdare mahkemeleri, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede mahkemesi olarak Danıştay?da çözümlenecek uyuşmazlıklar dışında:

a- İptal davaları, (2576/5-1/a)

b- Tam yargı (tazminat) davaları, (2576/5-1/b)

c- Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, (2576/5-1/c) İdare Mahkemelerinin görevi alanına girer.

NİKÂHTA AKDİ FUZULÎ :


219 - : îki tarafdan fuzuli oian bir şahsın yapacağı akdi nikâh, mün'akid olmıyacağı gibi bir taraftan asil veya vekil veya veliyyi müc­bir olup diğer taraftan fuzuli bulunan bir şahsın akdedeceği nikâh da mün'akid olmaz.

Meselâ : Bir kimse, bir kadım izni olmaksızın şahitler huzurunda kendi nefsine veya müvekkiline nikâh etse bu bâtıl, yani: Keem iem ye­kun olmuş olur.

17. Bir İş Daralınca Genişlemeye Yüz Tutar.
Şöyle ki; bir işte darlık ve meşakkat görülünce, genişlik ve ruhsat gösterilir. Bâzıları bu hususta şöyle bir kaide zikre¬der: «Bir iş daralıp sıkışınca genişler.. Bir iş fazla genişleyince de daralır..»
Gerçi bu kaide yukarıdaki kaideden çıkarılmıştır; fakat arada bir takım ince farklar vardır. Meselâ:

Cinayetlerin Hükümleri :


242 - : Cinayetlerin hakkında tatbiki icab eden cezaya, te'dib ve ta'zibe «mucebi cinayet» denir ki, cinayetin hükmü, yani: sabit olan bir cinayet üzerine terettüb eden malî veya bedenî ukubet demekdir. Bu uku­bet, cinayetlerin mahiyetlerine göre tebeddül eder. Nitekim aşağıdaki me­selelerden anlaşılacakdır.

Hükmün Menatımn Tenkîhi / Ayıklanması (Tenkîhu´l-Menât)
Hükmün Menâtımn Çıkarılması (Tahric Ve İstinbatı)
A. İnkarcılarına Karşı Kıyasın Isbatı
Kıyas İle Amelî Aklen İmkansız Gören Grup
Sahabenin Rey Ve İctihad İle Hüküm Verme Konusundaki İcmâ´ı
Kur´an´dan Dayanaklar
Sünnetten Dayanaklar
Kıyas İnkarcılarının Manevî/ Aklî Gerekçeleri
B. İlleti Ortaya Koyma / Isbat Metodu.
C. Kıyasu´ş-Şebeh
1. Kıyasu´ş-Şebeh´in Mahiyeti, Örnekleri, Hakkındaki Görüşler Ve Sıh Hatinin Delili

a- Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar, (2576/6-a)

b- (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun?un uygulanmasına ilişkin davalar, (2576/6-b) Vergi mahkemelerinin görev alanına girer.

CHP’nin kurulusu ile Alakalı bazı gerçekler...

Mustafa Müftüoglu

23 Nisan 1920 Cuma günü Ankara’da açilan Ilk Büyük Millet Meclisi kabul ettigi “Nizâb-i Müzakere” Kanunu’nun birinci maddesine göre: “Hilâfet ve saltanatin, vatan ve milletin kurtulus ve istiklâlinden ibaret olan gayesine ulasincaya kadar fasilasiz toplanarak” çalismalarini sürdürürken, 1923 yilinin 1 Nisan Persembe günü alinan bir kararla seçimin yenilenmesine gidilerek Ilk Meclis dagilmistir.

İSLAM VE MODERN HUKUK KARŞILAŞTIRILMASIYLA CEZA HUKUKUNA VE KISASA KISA BİR BAKIŞ

Madde 4 - Dilekçeler ve savunmalar ile davalara ilişkin her türlü evrak, Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk hakimliklerine veya yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına verilebilir.

Madde 13 - 1. İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir.

İkinci Bölüm
SAHÂBE DEVRİ
(Fıkhın Gelişme Çağı)

A- HULEFÂ-Î RÂŞİDİN DEVRİ
1- Devre Umûmî Bakış
2- Hüküm Kaynakları
3- İctihad ve İftâ Bakımından Sahâbe
4- Sahâbe Devrinde Hüküm ve İctihad Prensipleri ile Bazı Örnekler
5- Sahâbe Devrinde İhtilâf
6- Mezhebler
7- Sahâbe Fukahâsı
Hz. Ebû-Bekr
Hz. Ömer
Hz. Osmân
Hz. Alî
Abdurrahman b. Avf
Abdullah b. Mes'ûd
Zeyd b. Sâbit
Muâz b. Cebel
Ubeyy b. Kâ'b
Ebû-Mûsâ el-Eş'arî
Ebu'd-Derdâ Uveymir b. Âmir
Ubâde b. es-Sâmit
Ammâr b. Yâsir
Huzeyfe b. el-Yemân

9. Bir Zamanda Sabit Olan Şeyin Hilâfına Delil Olmadıkça Bekasıyla Hükmolunur.
Az yukarıda da belirtildiği gibi kadîm kıdemi üzere terk olunur. Çünkü bu hususta asıl olan, bir şey'i bulunduğu hal üze¬re bırakmaktır.
Meselâ:
a) Bir zamanda bir yerin (A) ye ait olduğu, onun mülkiye¬ti altında bulunduğu sabit olduğu takdirde, mülkiyeti izâle eder bir hal sübut bulmadıkça o yerin öteden beri mülkiyeti altında bulunduran (A) ya ait olduğuyla hükmolunur.

Kasırların Nikahları Ve Müstahik Oldukları Hiyarî Bulûğ:


181 - : Sağır ve sağîre, mecnun ve mecnune gibi kasırlar, hıyarı bulûğa, başka tâbir ile "hiyari idrâk" e müstahikdirler. Nitekim aşağıdaki meseleler, bu muhayyerlik esasına müstenittir.

A. İktizanın Delaleti
B. İşaretin Delaleti
C. Hükmün Münasib Vasfa İzafesinden Ta´lili Anlamak
D. Mefhumu´l-Muvafakat (Fahve´l-Hıtab)
E. Mefhumu´l-Muhalefet (Deülu´l-Hıtab)
Mefhum İle İstidlal Edilebileceği Görüşünde Olanların Gerekçeleri
Delîlu´l-Hitâb´ın Dereceleri
F. Hz. Peygamberin Fiillerinin, Sükutunun Ve İstibşarının Delaleti
1. Fiilin Delaleti
2. Fiillerin Hükümleri Konusunda Farklı Gerekçeler
3. İki Fiilin Tearuz Etmesi

H. LAFIZLARIN FAHVA VE İŞARET YÖNÜNDEN DELALETİ